Ülkemizde tarım sektörü, iklim değişikliği, hava olayları ve doğal afetler gibi etmenlerden sürekle etkilenmektedir. Son günlerde yaşanan zirai don olayları, meyve fiyatlarının tavan yapmasına neden oldu. Özellikle ilk ürünler 250 TL’den alıcı bulurken, bu durum hem üreticilerin hem de tüketicilerin yüzünü güldürmüyor. İklim koşullarının tarımı nasıl etkilediğini ve zirai don olaylarının arka planını anlamadan bu fiyat artışlarının nedenini kavrayamayız.
Zirai don, bir bölgedeki sıcaklıkların aniden düşmesiyle oluşan ve özellikle bitkilerin büyüme dönemlerinde zarara yol açan bir olaydır. Türkiye'nin tarım alanında en çok karşılaşılan sorunlardan biri olan zirai don, çoğu zaman beklenmedik bir şekilde meydana gelir. İlkbahar aylarında, meyve ağaçlarının çiçek açma döneminde gerçekleştiğinde bu durum, tarım ürünlerinde ciddi kayıplara sebep olmaktadır. Don olayları sonucunda, meyve ağaçlarının çiçekleri ve genç meyveleri zarar görerek ya tamamen dökülmekte ya da verim kaybı yaşanmaktadır. Bu da doğrudan meyve fiyatlarına yansımakta ve sonucunda kaçınılmaz olarak tüketici üzerindeki baskıyı arttırmaktadır.
Özellikle kış mevsiminden bahar aylarına geçerken yaşanan dönemi riskli bir dönem haline getirmektedir. Meteorolojik veriler, her yıl zirai don tehlikesinin belirli bölgelerde meydana geldiğini göstermektedir. Üreticilerin bu dönemde alacakları önlemler, kayıpları en aza indirmek adına kritik öneme sahiptir. Ancak saha koşullarının tahmin edilemezliği, çiftçileri çeşitli açılardan etkileyen sıkıntılarla baş başa bırakmaktadır.
Son yaşanan don olayları sonrasında meyve fiyatlarına yansıyan artış, gözle görülür bir şekilde dikkat çekmektedir. İlk ürünlerin 250 TL’den satışa sunulması, özellikle tüketicilerin bütçelerini zorlamakta. Tarım sektörü için vazgeçilmez bir girdi olan meyve, her yıl değişen fiyatlarla birlikte piyasada dalgalanmalar yaratmaktadır. Don olaylarının sona ermesinin ardından yaşanan fiyat artışları, hem üreticinin hem de tüketicinin dengesini bozabilmektedir.
Bu yüksek fiyatlar, tüketicileri alternatif ürünler arayışına yönlendirebilir. Birçok tüketici, meyve tüketiminin azalmasına neden olabilecek kadar yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalabilir. Ancak bu durum, çiftçilerin de tüccarların elinde kalmasına sebep olmaktadır; yani para kazanma isteği ve piyasanın gerçek dinamikleri arasında bir denge kurulması zorlaşmaktadır. Dolayısıyla, zirai don nedeniyle birçok meyve çeşidi az miktarda üretimle pazar karşısına çıkmaktadır.
Çiftçiler, zarara uğradıkları alanlarda desteklenmedikleri takdirde önümüzdeki yıllarda tarımsal üretimlerini sürdürmekte zorlanacaklardır. Tarım Bakanlığı ve ilgili kurumların, çiftçilere don olayları için sigorta çözümleri sunması, bu tür durumlarda yaşanan mali kayıpların en aza indirilmesine yardımcı olabilir.
Sonuç olarak, zirai don olayları, sadece meyve fiyatları üzerinde yaratmakla kalmayıp tarım sektörünü derinden etkileyen olaylardır. Üreticilerin, iklim değişikliklerine karşı alacakları önlemler, fiyat artışlarının önüne geçilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Tüketicilerin de bu noktada bilinçlenerek, tarım ve iklim koşullarına dikkat etmeleri, sürdürülebilir bir tarım için destekleyici olacaktır. Bu süreçte, ilgili tüm paydaşların işbirliği içerisinde çalışarak tarım sektörüne katkıda bulunmaları ihtiyaç duyulan en önemli noktalardan biridir.